TÜRKÇENİN DOĞRU KULLANIMI
Dil, insanlık tarihiyle beraber ortaya çıkmış ve süregelmiş bir
olgudur. Bu süreçte insan ve iletişim birbirine koşut olarak gelişim
göstermiştir. Dil, kültürün en temel ögesi olarak insanlar arası
iletişimde en etkin araç olarak kabul edilmektedir. Dilin düşünceyi
etkilemesi, kültürel değerleri nesilden nesile aktarması ve millete yön
vermesi yaşamsal önem arz etmektedir.
Dilin düşünce ile etkileşimi göz önüne alındığında, dilde
oluşabilecek kirlenme zaman içinde millî kültür yapısını da
bozabilecektir. Dilde meydana gelen kirlenmeye yabancı dillerden
dilimize giren çok sayıda sözcük ve dilimizin yanlış kullanımı neden
olmaktadır. Yabancı sözcükler dilbilimin öngördüğü incelemeden
geçirilmeden kullanılmamalıdır. Bu sözcüklerin yerine Türkçe karşılığı
olanların kullanılmasına özen gösterilmelidir.
ATATÜRK, Türk kimliği ve kültürünün en önemli unsuru olarak
Türkçeyi görmüştür. Ulu önder, “Millî his ve dil arasındaki bağ çok
kuvvetlidir. Dilin millî ve zengin olması millî hissin inkişafında başlıca
müessirdir. Türk dili dillerin en zenginlerindendir; yeter ki bu dil şuurla
işlensin. Ülkesinin yüksek istiklalini korumasını bilen Türk milleti, dilini
de yabancı diller boyunduruğundan kurtarmalıdır.” diyerek dilimizin
önemini ve yabancı dillerden korunması gerektiğini ortaya koymuştur.
Ancak sonraki dönemlerde dilimizde kirlenme başlamış, son yıllarda
ise bu kirlenme daha da artmıştır.
Bu kirliliğin önlenebilmesi için Türkçemiz doğru kullanılmalı,
yabancı sözcüklerden arındırılmalı, yazım kurallarına uyulmalı, yazılı
anlatımlarda, Türk Dil Kurumunun en son hazırladığı “Türkçe Sözlük”
ve “Yazım Kılavuzu” esas alınmalı, bilişim ve iletişim teknolojisi takip
edilmelidir.
Günümüzde gelişen teknoloji ile uzaklar yakın olmakta, pek çok
eylem iletişim araçlarıyla gerçekleştirilebilmektedir. Bu araçları
kullanırken gereksinim duyacağımız en önemli araç dildir. Dili doğru
kullanmak, insanlar arasındaki iletişimi kolaylaştıracak, aynı zamanda
millî kimlik ve kültürümüzün korunmasına katkı sağlayacaktır.
Dilimizi Niçin Doğru Kullanmalıyız?
Dil ekmek gibi, su gibi günlük yaşamımızın içindedir ve
soluduğumuz hava gibi bizi sarar; bundan dolayı onun varlığını
hemen hemen hissetmeyiz. Gerçekten dil, üzerinde yaşadığımız
toprak gibi ürünlerini sessizce bize sunar ve bizler bu sonsuz
bahçenin meyvelerini sadece toplarız. Aslında dile, insanlığın en
büyük buluşu olduğu için daha fazla ilgi göstermemiz gerektiği
kanısındayız. Çünkü insanlarla, düşüncelerle, nesnelerle aramızdaki
en önemli iletken dildir.
İnsanları, düşünceleri, nesneleri, dilin aracılığıyla kavrarız. Dil
aracılığıyla kendimizi ifade ederiz. İşte dilin önemi burada ortaya
çıkıyor. Türkçemizi niçin doğru kullanmalıyız, sorusunun cevabı da
buradadır. Dili doğru kullandığımızda o iyi bir iletkendir; yanlış
kullandığımızda ise kötü bir iletkendir.
Biz dili ne kadar iyi tanıyor, dili ne kadar iyi kullanıyorsak
iletişimimiz o kadar iyi olacaktır. Dil bizi başkalarına, başkalarını ve
başka nesneleri bize yansıtan bir aynadır. Dili doğru kullanmak, doğru
anlamak bu aynayı mükemmelleştirmek demektir. Kullandığımız
çağdaş araçlardaki göstergelerin, ekranların, ibrelerin bir an için
bozuk olduğunu düşünün. Bu bir felakettir. Fakat bir toplum için
ondan daha büyük bir felaket vardır ki o da insanlar arasında, bir iş
bölümü içinde görev alan kişiler arasında, fikir ve görüş alışverişinde
bulunanlar arasında dil aynasının görevini tam yapamamasıdır.
Düşüncelerimizin anlaşılmasını istiyorsak, bunun en kestirme yolu
dile hâkim olmaktır.
Dil üzerinde düşünür ve dili bir düşünce odağı gibi kabul
ederseniz dilin düşünce yaşamımızı zenginleştireceğini göreceksiniz.
Dil düşüncenin evidir; binlerce yıllık insan zekâsı sözcüklerde,
deyimlerde, ifade kalıplarında gizlidir. İnsanlık tarafından bilgilerimizi
depolamak için kullanılan ilk araç dil olmuştur. Bugün aynı işi daha
sistemli yapması için bilgisayarı yarattık. Buna rağmen günümüz için
şunu söyleyebiliriz: Dile yüklenmiş bilgi, bilgisayarlarımıza yüklenmiş
bilgiden fazladır. Dil, bilgisayarlardan fazla olarak bilgilerin sadece
yüklendiği yer değildir, aynı zamanda bilginin üretim alanıdır. Kısaca
üzerinde durulması gereken konu, dilin düşüncelerimizi yansıtan bir
araç olduğu gibi düşüncelerimizi geliştiren bir alan olduğudur. Basit
bir örnek verelim: Bir insanın bildiği sözcük sayısıyla, düşünce
zenginliği doğru orantılıdır.